TAHRAN (AA) – İran Dışişleri Bakanlığı, İsveç'in Tahran Büyükelçiliği Maslahatgüzarı'nı bakanlığa çağırarak eski savcı vekili Hamid Nuri hakkında verilen müebbet hapis kararını kınayarak resmi protesto muhtırasını iletti.
İran'ın resmi ajansı İRNA'ya göre, Dışişleri Bakanlığı Batı Avrupa Üçüncü Dairesi Başkanlığı, İsveç'in Tahran Büyükelçiliği Maslahatgüzarı'nı Dışişleri Bakanlığı'na çağırdı.
Bakanlık yetkilileri, İsveç'in Stokholm Bölge Mahkemesi'nin, İranlı eski savcı vekili Hamid Nuri hakkında verdiği müebbet hapis kararı ve açıklamasının içeriğini kınayarak bu konudaki resmi protesto muhtırasını İsveç'in Tahran Büyükelçiliği Maslahatgüzarı'na iletti.
İsveç mahkemesi yetkililerinin İran ve ülkenin yargı sistemi aleyhindeki açıklamalarına şiddetle itiraz eden Bakanlık yetkilileri Nuri'ye verilen cezayı “uluslararası hukuk standartlarına aykırı” olarak değerlendirdi.
Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, İsveç hükümetinden, Nuri'ye verilen cezanın iptal edilmesini, derhal serbest bırakılmasını, zararlarının tazmin edilerek gelecekte bu tür eylemlere mahal verilmemesinin temin edilmesini istedi.
- İran'da 1988'deki toplu idamlar
İran yönetimi, Şah rejimine karşı birlikte hareket ettiği sosyalist ve komünist grupları daha sonraki dönemde ülke yönetimine karşı faaliyetleri nedeniyle tasfiye sürecine başlamıştı. 1979'daki devrimin ardından İran-Irak Savaşı dönemine rastlayan süreçte İran'a karşı Irak saflarında savaşan Halkın Mücahitleri Örgütü'nün cezaevlerindeki mensupları idam edilmişti.
İran'da faaliyet gösteren sosyalist örgütler ve çeşitli komünist parti mensuplarından idam edilenlerle birlikte en az 3 bin mahkumun "ölüm komitesi" adı verilen 4 kişilik yargı heyetinin kararlarıyla toplu şekilde idam edildiği ifade ediliyor. İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin de hapisteki rejim muhaliflerinin idam kararını veren 4 kişilik komitede yer aldığı iddia ediliyor. Cumhurbaşkanı Reisi ise idamlarla ilişkisi olduğunu reddediyor.
İranlı din adamı Ahmed Muntazeri, toplu idamlarla ilgili hükümlere ilişkin devrimin önde gelen isimlerinden babası Ayetullah Hüseyin Ali Muntazeri'ye ait bir ses kaydını 2016'da sosyal medyada paylaşmıştı.
Ses kaydında, söz konusu idamların İslam hukukuna uygun olmadığını ifade eden Ayetullah Muntazeri, bu idamlardan "İran İslam Cumhuriyeti'nin en büyük cinayeti" şeklinde söz ediyor.
İranlı eski savcı Hamid Nuri, Kasım 2019'da geldiği İsveç'te tutuklanmıştı. Nuri'nin idamların uygulandığı sırada Kerec kentindeki Gevherdeşt Cezaevi'nde savcı vekili olarak görev yaparken siyasi mahkumların infazına katıldığı iddia ediliyordu. Nuri ise kendisine yöneltilen suçlamaları reddetmişti.
İsveç Savcılığı 28 Nisan'da yapılan duruşmada Nuri hakkında, "savaş suçu", "uluslararası hukuku ihlal" ve "kasten cinayet" suçlarından müebbet hapis talep etmişti. Stokholm Bölge Mahkemesi, bugünkü duruşmada İranlı eski yargı yetkilisini "uluslararası hukuka karşı ciddi suç işlemek" ve "kasten cinayet" suçlamalarıyla müebbet hapse mahkum etmişti.
Kaynak:
