ANKARA (AA) - Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, Çin'in geçen hafta Güney Çin Denizi'ndeki Filipinli teknelere tazyikli su ile müdahalesini kınadıklarını ve benzer gelişmelerin yaşanmasından endişe duyduklarını dile getirdi.
Channel News Asia'nın (CNA) haberine göre, Duterte, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in ev sahipliğinde düzenlenen Güneydoğu Asya Ülkeler Birliği (ASEAN) çevrim içi zirvesinde konuştu.
Filipinli lider, Çin sahil güvenlik gemilerinin, geçen hafta Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalı resifte, Filipinli denizcilere malzeme taşıyan teknelere tazyikli su kullanarak müdahale etmesine ilişkin açıklamada bulundu.
Müdahaleyi kınadıklarını ve benzer durumların yaşanmasından endişe duyduklarını dile getiren Duterte, anlaşmazlığa ilişkin uluslararası hukukun uygulanması çağrısında bulundu.
- Whitsun resifindeki gemiler diplomatik krize yol açmıştı
Merkezi Washington'da bulunan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezinin (CSIS) 19 Kasım'da yayımladığı raporda, Çin'in 2016'da tartışmalı adalar çevresindeki yapay askeri üslerinin inşasını tamamlamasının ardından daha fazla sayıda milis gemisinin bölgede konuşlanmaya başladığı belirtilmişti.
Whitsun Resifi çevresinde nisan ayında 200 geminin konuşlandığı hatırlatılan raporda, olayın Çin ve Filipinler arasında diplomatik krize yol açtığı bildirilmişti.
Çin'in "Niu'e Ciao", Filipinler'in "Julian Felipe" olarak adlandırdığı, "V" biçimli okyanus resifine Çin'e ait 200'den fazla teknenin demirlemesi, teknelerin hafif silahlar taşıyan milis botları olduğunu iddia eden Filipinler'in tepkisine sebep olmuş, Pekin yönetimi ise onların fırtına nedeniyle resife sığınan balıkçı tekneleri olduğunu savunmuştu.
- Güney Çin Denizi anlaşmazlığı
Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunurken yer altı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.
Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik iddiasına dayanarak adalara üsler inşa etmesine, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
Uluslararası kamuoyunda "Paracel" ve "Spratly" olarak bilinen takımadalar, Vietnam tarafından "Hoang Sa" ve "Truong Sa", Çin tarafından ise "Şişa" ve "Nanşa Çündao" olarak adlandırılıyor.
Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla, Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.
Kaynak:
