ANKARA (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna ve Rusya'nın müzakere için bir araya gelmesi durumunda toplantı yerinin değil, iki tarafın bir araya gelerek çözüm yolu bulmasının önemli olduğunu belirterek, "Bir araya geleceklerse birçok ülke var. Türkiye olarak biz her iki ülkeyle ilişkileri iyi olan bir ülke olarak, bu toplantıya ev sahipliği yapabiliriz." dedi.
Çavuşoğlu, NTV'de katıldığı canlı yayında Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısını ve gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
Ukrayna'dan Türkiye'ye vatandaşların tahliye sürecinin karadan başladığını anlatan Çavuşoğlu, "7 ülke vatandaşlarını tahliye etmemizi ya da tahliyeye katkı sağlamamızı istedi, talep geldi. Başta can Azerbaycan olmak üzere Gana, Katar, Moğolistan, Somali, Sri Lanka ve Türkmenistan. Tabii imkanlarımız çerçevesinde bu ülkelerin vatandaşlarının tahliyesine de sahada gerekli desteği vereceğimizi söylemek isterim." dedi.
- "OECD'de de bazı kararlar alınacağını öğrendik"
Çavuşoğlu, Ukrayna ve Rusya arasındaki gelişmelere ilişkin Türkiye'nin ikili ve çok taraflı düzeyde girişimlerini sürdürdüğünü belirterek, "Burada amacımız çatışmaları bir an önce, 'işgal' deyin, 'topyekün saldırı' deyin, ne derseniz deyin, bunu durdurmak." ifadesini kullandı.
Türkiye'nin uluslararası platformlarda da düşüncelerini net bir şekilde ifade ettiğini belirten Çavuşoğlu, "Bugün NATO'nun açıklaması son derece net. Özellikle de müttefikler arasında görüş birliğinin olması ve NATO'dan tek ses çıkması anlamlıdır. Ama sadece tek ses çıkması yetmez." diye konuştu.
Çavuşoğlu, Avrupa Konseyinin Bakanlar Komitesinde ve Parlamenterler Meclisinde Rusya'nın yetkisini askıya aldığını hatırlatarak, şöyle devam etti:
"Hem Bakanlar Komitesinde ve Parlamenterler Meclisinde. Diğer taraftan OECD'de de bazı kararlar alınacağını öğrendik. Birleşmiş Milletlerde (BM) tabii, Güvenlik Konseyinde bir karar çıkması mümkün değil. Çünkü 5 ülkeden bir tanesi veto ettiği zaman karar çıkamıyor. Rusya kendi aleyhine çıkabilecek bir kararı elbette veto edecektir. Dolayısıyla, Genel Kurul'un toplanması çalışmalarının olduğunu Büyükelçimiz Feridun (Sinirlioğlu) Bey de bize bildirdi."
Türkiye'nin tüm platformlarda kendi açıklamalarını yaptığını belirten Çavuşoğlu, "Bu örgütlerde değişik kararlar alındı. Tabii bazılarında çekimser kaldık. İşin doğrusu, diyaloğun kopmasını istemiyoruz. Strazburg'ta alınan kararda Türkiye çekimser oy kullandı. Ne olursa olsun her şartta biz diyalogdan yanayız." diye konuştu.
Çavuşoğlu, Rusya ve Ukrayna liderlerinin de bir araya gelmeyi konuştuğuna dikkati çekerek, "Umarım bu da bir an önce gerçekleşir. Ama gerek NATO gerek diğer platformlarda tabii, biz oydaşmaya uyuyoruz ve katkı da sağlıyoruz." ifadesini kullandı.
- "Uluslararası sistem beklentileri karşılamıyor"
Son gelişmeler karşısında uluslararası toplumun iyi bir sınav vermediğini söyleyen Çavuşoğlu, "İyi bir sınav nedir, bu saldırı önlenebilseydi, engellenebilseydi ya da bugüne kadar durdurulabilseydi iyi bir sınav verilmiş olurdu." dedi.
Çavuşoğlu, NATO'nun ve ABD'nin Afganistan'dan çekilmesinde de ciddi hata ve eksikliklerin olduğunu belirterek, bu gelişmelerden alınacak dersler olduğunu kaydetti.
Sadece yaptırımlarla sorunların çözülemeyeceğini söyleyen Çavuşoğlu, "Uluslararası sistemin olası, bu tür çatışma, saldırı, işgal girişimi, ne derseniz deyin, bunları önleyecek kapasiteye ulaşması gerekiyor. Biz başından beri söylüyoruz, uluslararası sistem bugün beklentileri de karşılamıyor, sorunları da çözemiyor, çatışmaları da engellemiyor." değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, sistemin bir reforma tabi tutulması gerektiğini belirterek, "İlla bunun için Birinci Dünya Savaşı'nın, İkinci Dünya Savaşı'nın yaşanmasına gerek yok." ifadesini kullandı.
- "Önemli olan iki liderin, tarafların bir araya gelmesi"
Ukrayna ve Rusya'dan müzakere olabileceğine ilişkin son mesajların ve olası bir müzakere adresinin Belarus olup olmayacağına ilişkin değerlendirmesinin sorulması üzerine Çavuşoğlu, "Bence şu an toplantının yeri çok önemli değil. Önemli olan iki liderin, tarafların bir araya gelmesi, Rusya ve Ukrayna'nın bir araya gelmesi ve çözüm yolu bulması." yanıtını verdi.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin bu süreci destekleyeceğini belirterek, "Elbette bu toplantı Türkiye'de yapılmak istenirse biz bunu memnuniyetle karşılarız, ev sahipliği yaparız." dedi.
Rusya'nın bu toplantıyı Minsk'te yapmak istediğini söyleyen Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"Ama dünden bugüne özellikle Belarus bunu reddetti ama, Belarus üzerinden de tankların, Rus ordusunun Ukrayna'ya girdiğine dair görüntüler de var. Dolayısıyla bu şartlarda bir mekan konusunda, bir ülke konusunda ısrar etmek bana göre manasız. Bir araya geleceklerse birçok ülke var. Türkiye olarak biz her iki ülkeyle ilişkileri iyi olan bir ülke olarak, bu toplantıya ev sahipliği yapabiliriz. Ama Türkiye değil de başka bir yerde yapmak isterlerse bunu da memnuniyetle karşılarız."
- "Putin ikili ziyaret için gelecekti"
Çavuşoğlu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye'yi ziyaretine ilişkin bir gelişme olup olmadığı sorusuna ise, Putin'in Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Toplantısı için Türkiye'ye gelmesinin planlandığını ancak bu ziyaretin henüz gerçekleşmediği cevabını verdi.
Bakan Çavuşoğlu, "Putin'in Zelenskiy ile görüşmek için Türkiye'ye gelme planı yoktu. İkili ziyaret için gelecekti ve o çerçevede de Ukrayna meselesini ve üçlü bir araya gelme imkanını da görüşecektik. Sayın Cumhurbaşkanımız bunları kendileriyle görüşecekti. Sizin de söylediğiniz gibi o ziyaret gerçekleşmedi henüz." diye konuştu.
(Bitti)
Kaynak:
