ANTALYA (AA) - Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" olduğu, Belek Turizm Bölgesi'ndeki NEST Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen Antalya Diplomasi Forumu (ADF) 2022'de "Yeniden Asya: Kalıcı Bir Ekonomik Büyüme İçin" yuvarlak masa toplantısı yapıldı.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonunda gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısına, DEİK Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Çalık, Bangladeş Dışişleri Bakanı A.K. Abdul Momen, Özbekistan Dışişleri Bakanı Abdulaziz Kamilov, Hint Okyanusu Kıyıları Birliği (IORA) Genel Sekreteri Büyükelçi Selman El Farisi, Asya'da Etkileşim ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı (CICA) İcra Direktörü Büyükelçi Hayrat Sarıbay, Asya İşbirliği Diyaloğu (ACD) Başkanı Pornçai Danvivathana, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri Büyükelçi Hüsrev Nazıri ve Boğaziçi Üniversitesi Asya Çalışmaları Merkezi Kıdemli Araştırmacısı Altay Atlı katıldı.
İş dünyasından temsilcilerin de hazır bulunduğu toplantıda, Burger King ve Popeye's gibi zincir restoranları bünyesinde bulunduran Ata Holding'in Koordinatörü Tuncer Köklü, ADF'nin sponsorlarından hava yolu lojistiği şirketi Air ACT'in Genel Müdürü Mehmet Hamza Tuğay, tekstil ve tarım alanında faaliyet gösteren Bilici Holding'in Yönetim Kurulu Üyesi Bilal Bilici, paslanmaz çelik ve ham madde alanında çalışan Cronimet'in Başkanı Ali Galip İlter ve Türkiye Uzay ve Havacılık Sanayi Anonim Şirketi Genel Müdürü Temel Kotil de görüşlerini ifade etti.
Toplantının açılışında ilk sözü alan DEİK Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Çalık, "Yeniden Asya" stratejisinin, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tarafından ilk kez dile getirildiği 2019'dan bu yana Türkiye'nin yükselen Asya ile bağlantılarını artırma arayışını yansıttığını belirtti.
Çin öncülüğündeki Kuşak ve Yol Girişimi'nde Türkiye'nin konumunu ele alan bir rapor hazırladıklarını ve ASEAN çalışma grubu oluşturarak Türkiye'nin sektörel diyalog ortağı olduğu örgütle ilişkilerinin daha fazla ilerletilmesi için çalıştıkları ifade eden Çalık, Asya ile dış ticaret açığının giderilmesi hedefi doğrultusunda fırsatların değerlendirilmesi gereğine işaret etti.
- "Kalkınma için barış ve istikrara ihtiyaç var"
Bangladeş Dışişleri Bakanı A.K. Abdul Momen, Türkiye'yi, savaşan Rusya ve Ukrayna'nın dışişleri bakanlarını Antalya'da buluşturarak barışa şans vermek üzere liderlik rolü üstlendiği için tebrik etti.
Asya ülkelerinin, toplam 4,6 milyar nüfus ile dünya nüfusunun yüzde 60'ına ev sahipliği yaptığına ve toplam Gayrı Safi Yurtiçi Hasılasının (GSYH) 32 trilyon dolara ulaştığına işaret eden Bakan Momen, bölgede kalkınma için barış ve istikrarın şart olduğunu vurguladı.
Momen, Bangladeş'in, "kültürel barış" kavramını ortaya atarak dünyada tüm insanların din, dil, ırk, kültür, renk ayrımı olmaksızın barış içinde bir arada var olmasının önemine dikkati çektiğini, bunu insanlık açısından elzem gördüğünü belirtti.
- "Türkiye'nin coğrafi konumu sayesinde elde ettiği başarıyı örnek alıyoruz"
Özbekistan Dışişleri Bakanı Abdulaziz Kamilov da sürdürülebilir kalkınmanın ancak daha fazla iş birliği ve bağlantıların çoğaltılmasıyla mümkün olacağını, bunun için Orta ve Güney Asya ülkelerini daha bağlantılı hale getirmeyi hedeflediklerini ifade etti.
Bakan Kamilov, Türkiye'nin, coğrafi konumu sayesinde Asya ve Avrupa arasında köprü kurarak sağladığı başarıyı örnek aldıklarını belirterek, Özbekistan'ın benzer bir rolü kendi coğrafyasında üstlenmesini hedeflediklerini dile getirdi.
- "Hint Okyanusu yüzyıllardır uluslararası ticaretin göbeğinde"
IORA Genel Sekreteri Büyükelçi Selman El Farisi, IORA'nın, Afrika kıyılarından Avustralya'ya uzanan bir coğrafyada etki sahibi olan, tüm Asya-Pasifik ülkelerinin aynı masaya oturup konuşabildiği bir platform olduğunu söyledi.
Hint Okyanusu'nun yüzyıllardır uluslararası ticaretin göbeğinde bulunduğunu ifade eden El Farisi, bölgenin bugün de ticaret gemileri için en önemli geçiş noktası olduğuna dikkat çekti.
El Farisi, IORA'nın diyalog ortağı Türkiye'nin, Asya ile Afrika arasında köprü olduğunu belirterek, "Yeniden Asya" stratejisiyle yönünü bir kez daha bölgeye çevirdiği için Türkiye'yi kutladı.
- "Güvenlik için çok taraflılığa ve bağlantılılığa gerek var"
CICA İcra Direktörü Büyükelçi Hayrat Sarıbay da uluslararası jeopolitik durumun giderek bozulduğuna dikkati çekti.
Ukrayna krizinde savaşı durdurabilecek önerilerin ortaya çıkamadığı bu tablonun çok taraflılığın eksikliğinden kaynaklandığını ifade eden Sarıbay, Asya'da güvenliğin güçlendirilmesi ve sürdürülmesi için çok taraflılığın ve bağlantılılığın artırılması gerektiğini belirtti.
Sarıbay, sürdürülebilir kalkınmanın ancak bu sayede var olabileceğini vurguladı.
- "Kimseyi geride bırakmamamız lazım"
ACD Başkanı Pornçai Danvivathana, sürdürülebilirlik için ülkelerin ortak hareket etmesinin ve kapsayıcılığın anahtar olduğunu dile getirerek, "Kimseyi geride bırakmamamız lazım." dedi.
Asya'da pek çok ülkenin kalkınma açığı olduğuna işaret eden Danvivathana, açığı kapatmanın yolunun eğitim ve ticareti geliştirmekten geçtiğini söyledi.
Danvivathana, ACD'nin bu amaçla çevrim içi eğitim programları düzenlediği, ayrıca bilgi paylaşımı ve örgütsel reform konusunda çalışmalar yürüttüğünü anlattı.
- "Ekonomik koridorlar oluşturmaya çalışıyoruz"
Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri Büyükelçi Hüsrev Nazıri de ticaretin, ekonomik büyümenin ve sosyal gelişimin en önemli motoru olduğunu, ekonomik ve mali iş birliğini artırarak bölgesel iş birliğinin geliştirilmesi gerektiğini kaydetti.
Nazıri, Teşkilatın bu amaçla ulaştırma, enerji ve telekomünikasyon alanlarında ekonomik koridorlar oluşturulmasına çalıştığını ve turizm alanında iş birliği için çalışmalar yürüttüğünü belirtti.
- "Asya becerileri olan kişiler yetiştirmeli"
Boğaziçi Üniversitesi Asya Çalışmaları Merkezi Kıdemli Araştırmacısı Altay Atlı da Türkiye'nin "Yeniden Asya" girişiminin, hükümetler ve sivil toplum örgütleri kadar iş dünyası ve akademi gibi diğer paydaşların ve aktörlerin de katkısına ihtiyaç duyacağını dile getirdi.
Türkiye'nin Asya ile ilişkilerinin geliştirilmesinin bu alanda hükümetler, şirketler ve akademi için çalışacak insan kaynağının geliştirilmesine bağlı olduğunu ifade eden Altaylı, "Asya becerileri olan kişilerin" yetiştirilmesinin gereğine işaret etti.
Altaylı, "Yeniden Asya"nın çok paydaşlı bir girişim olarak kurgulanmasının önemini vurguladı.
Kaynak:
