ANKARA (AA) - ABD'nin başkenti Washington'da ABD Başkanı Donald Trump destekçilerinin polis barikatını aşarak Kongre binasına zorla girmesiyle çıkan olaylar, dünya liderlerinin tepkilerine yol açtı.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, ABD'deki olayları endişeyle izlediklerini, tarafları öncelikle sükunete davet ettiklerini belirtti.
Şentop, "ABD'deki olayları endişeyle izliyor, tarafları öncelikle sükunete davet ediyoruz. Daima hukuk ve demokrasi içinde sorunların çözüleceğine inanıyoruz. Türkiye olarak her zaman hukuktan ve demokrasiden yana olduk. Herkese de bunu tavsiye ederiz." ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, ABD'de meydana gelen olaylara ilişkin, şu ifadeler kullanıldı:
"ABD Başkanlık seçimlerinin ardından yaşanan ve bugün Kongre binasının göstericiler tarafından basılması teşebbüsüne kadar varan iç gelişmeleri endişeyle takip ediyoruz. ABD'deki tüm tarafları itidal ve sağduyuya davet ediyoruz. ABD'nin bu iç siyasi krizi olgunluk içinde aşacağına inanıyoruz."
Açıklamada, ABD'deki Türk vatandaşlarına kalabalık mekanlar ve gösteri yapılan yerlerden uzak durmaları tavsiye edildi.
- Birleşmiş Milletler
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, ABD Kongresinin Başkan Donald Trump'ın destekçileri tarafından basılmasının ardından yaşanan olaylardan üzüntü duyduğunu bildirdi.
Guterres, Sözcüsü Stephane Dujarric aracılığıyla yaptığı açıklamada, siyasi liderlerin bu tür durumlarda destekçilerinden şiddetten kaçınmalarını, demokratik süreçlere ve hukukun üstünlüğüne saygı göstermelerini istemesinin önemine vurgu yaptı.
BM 75. Genel Kurul Başkanı Volkan Bozkır, Twitter hesabından, "Bugün Washington'da Kongrede yaşanan gelişmelerden üzüntü ve endişe duydum. ABD, dünyanın en büyük demokrasilerinden biri. Böylesine kritik bir zamanda ev sahibi ülkemizde demokratik süreçlerde barış ve saygının üstün geleceğine inanıyorum." açıklamasında bulundu.
- Avrupa Birliği
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Washington'daki olayların ardından "ABD'de yönetimin Joe Biden'a barışçıl şekilde devrinin sağlanacağına inanıyoruz." ifadesini kullandı.
ABD Kongresinin "demokrasi mabedi" olduğunu belirten Michel, "Washington'da yaşanan görüntülere şahitlik etmek şoke edici. ABD'de yönetimin Joe Biden'a barışçıl şekilde devrinin sağlanacağına inanıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, ABD'deki olayların ardından ABD başkanlık seçimini Joe Biden'ın kazandığını, kendisiyle çalışmayı sabırsızlıkla beklediğini belirtti.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Trump taraftarlarının barikatları aşarak Kongre binasına girmesini, "ABD demokrasisine görülmemiş saldırı" olarak değerlendirdi ve seçim sonucuna saygı gösterilmesi çağrısı yaptı.
- İngiltere
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ABD'de iktidarın düzenli ve barışçıl şekilde devrinin hayati öneme sahip olduğunu vurguladı.
Kongredeki olayları "utanç verici" olarak nitelendiren Johnson, ABD'nin dünya çapında demokrasiyi savunduğunu kaydederek, "İktidarın şimdi düzenli ve barışçıl bir şekilde devri hayati öneme sahip." ifadesini kullandı.
- Almanya
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, ABD'nin başkenti Washington'da göstericilerin Kongre binasına girmesini eleştirerek, "Artık Amerikalı seçmenlerin kararını kabul edin. Demokrasiyi ayaklar altına almaya son verin." dedi.
- NATO
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede, ABD Kongresindeki olayları "şoke edici" şeklinde nitelendirdi. Stoltenberg, "ABD başkanlık seçiminin sonucuna saygı duyulması" çağrısında bulundu.
- Kanada
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Kanadalıların Washington'da yaşanan olaylardan rahatsızlık ve üzüntü duyduğunu belirtti.
Trudeau, "Şiddet asla halkın iradesini geçersiz kılmayı başaramayacak. ABD'deki demokrasi savunulmalı ve savunulacaktır." ifadesini kullandı.
- İspanya
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, ABD'de çıkan olayları "endişeyle" takip ettiğini belirterek, Amerika demokrasisinin gücüne güvendiğini bildirdi.
Sanchez, "Yeni Başkan Joe Biden, Amerikan halkını birleştirerek, gerilimi aşacaktır." ifadesini kullandı.
- Fransa
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Twitter hesabından paylaştığı videoda, "Bu 6 Ocak'ta ABD Kongresinin Kasım 2020'deki seçimleri kazanan Başkan Biden'in başkanlığının tescil edileceği oturum sırasında bazı şiddet yanlısı kişiler bir kadını öldürdü ve Amerika demokrasisinin seküler anıtı Kongre binasına girdi. Dünyanın en eski demokrasilerinden birinde görevini devredecek bir cumhurbaşkanının taraftarları meşru bir seçimin sonuçlarına silahlarla meydan okuyorsa bu evrensel bir fikre zarar verir. Washington'da olanlar ABD'yi yansıtmıyor." ifadelerini kullandı.
ABD ve Fransa'nın 18. yüzyıldan bu yana özgürlük ve demokrasi paktıyla oluşan müttefikliği bulunduğuna değinen Macron, ülkesinin daima ABD halkının bağımsızlığından yana olduğunu belirtti.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, ABD Kongresindeki olaylara ilişkin, "Amerikan kurumlarına yönelik şiddet, demokrasiye ciddi saldırıdır." değerlendirmesinde bulundu.
- Avusturya
Avusturya Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen, "Özgürce yapılmış seçimlerin sonuçlarını kabul etmek ve iktidarın barışçıl bir şekilde devredilmesini sağlamak demokrasinin temel unsurlarından birisidir." ifadesini kullandı.
- Avustralya
Avustralya Başbakanı Scott Morrison, ABD'de yaşanan olaylardan son derece üzüntü duyduğunu belirterek, "ABD, Avustralya'nın dostudur ve dünyanın en büyük demokrasilerinden biridir. Düşüncelerimiz onlarla birlikte ve barışçıl bir geçişin gerçekleşmesini umuyoruz." dedi.
- Yeni Zelanda
Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern, "İnsanların oy kullanma, seslerini duyurma ve bu kararı barışçıl şekilde onaylama hakkı, asla bir çete tarafından geri alınmamalıdır." ifadesini kullandı.
- Hindistan
Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Washington'daki isyan ve şiddetle ilgili haberlerden dolayı üzüntü duyduğunu belirterek, "Demokratik sürecin yasa dışı protestolarla altüst olmasına izin verilemez." açıklamasında bulundu.
- İsrail
İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, ABD Kongresindeki olayların demokrasiye inanan herkesin yüreğini acıttığını belirtti.
"Dünyanın en güçlü demokrasisi" olarak tanımladığı ABD'den bu tür fotoğrafları görebileceğine inanamadığını dile getiren Gantz, "Washington'dan gelen fotoğraflar demokrasiye inanan herkesin yüreğini acıtıyor. Bu, siyasi rekabetten önce oyunun kuralları üzerinde anlaşmamız gerektiğinin kanıtı: Hukukun üstünlüğünü sürdürmek, demokratik prosedürlere saygı göstermek ve saygılı söylem." ifadelerini kullandı.
- Kolombiya
Kolombiya Devlet Başkanı Ivan Duque, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "ABD'de oyların sayılma sürecinde yaşanan şiddet olaylarını reddediyoruz. Kongrenin saygın üyelerine ve tüm kurumlara dayanışmamı ve desteğimi belirtiyorum. Kolombiya, demokrasi hayatımızın başlangıcından bu yana ülkelerimiz tarafından paylaşılan hukukun üstünlüğüne, ABD kurumlarının sağlamlığına ve demokrasiye tam güven duymaktadır." ifadelerini kullandı.
- Arjantin
Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez, Twitter hesabından Joe Biden'ın fotoğrafı ile yaptığı paylaşımda, "Washington'da meydana gelen ciddi şiddet eylemlerini ve Kongreye yapılan baskını kınıyoruz. Halkın iradesine saygı duyulduğu barışçıl bir geçiş olacağına inanıyor ve yeni Başkan Joe Biden'a en güçlü desteğimizi ifade ediyoruz." açıklamasında bulundu.
- Venezuela
Venezuela Dışişleri Bakanı Jorge Arreaza, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Washington'da yaşanan şiddet olaylarını endişeyle takip ettiklerini belirterek, şunları kaydetti:
"ABD, saldırgan politikalarıyla diğer ülkelerde sebep olduklarının aynısını yaşıyor. Siyasi kutuplaşmayı kınıyoruz. Venezuela ABD'de şiddet olaylarının yakında sona ereceğine ve ABD halkının nihayet istikrar ve sosyal adalete giden yeni bir yol açacağına inanıyor."
- Trump yanlıları Kongreyi basmıştı
Beyaz Saray önündeki mitingden sonra ABD Kongresine yürüyen binlerce gösterici, Kongre binasının önündeki barikatları aşarak binaya girmeye çalışmıştı.
Polisle yaşanan çatışmalardan kısa süre sonra bazı göstericiler Senatoya girmişti.
Kongredeki Başkanlık Seçimi Seçiciler Kurulu Oylamasının onay oturumuna ara verilmiş, oturuma başkanlık eden Başkan Yardımcısı Mike Pence ve Kongre üyeleri binadan çıkarılmıştı.
ABD Başkanı Donald Trump ise Twitter hesabından Kongre binası önünde gösteri düzenleyen destekçilerine "itidal" çağırısında bulunmuştu.
Başkent Washington'da şiddet olayları nedeniyle yerel saatle 18.00'den itibaren 12 saatlik "sokağa çıkma" yasağı ilan edilmişti.
ABD başkanlığına seçilen Joe Biden ise "ABD demokrasisi ve hukukun üstünlüğüne yönelik saldırılara son verilmesi" çağrısı yapmıştı.
Biden, "Başkan Trump'ı TV'ye çıkarak ettiği yemini yerine getirmeye, Anayasa'yı savunmaya ve bu kuşatmaya son verilmesini talep etmeye çağırıyorum." demişti.
Trump'ın göstericilerden evlerine gitmesini istemesi üzerine kalabalık dağılmaya başlamış, ABD Kongresinin güvenliğinden sorumlu polis, yaklaşık 4 saat sonra yerel saatle 17.40 civarında binanın güvenliğinin sağlandığını açıklamıştı.
ABD Kongresinin basılması sırasındaki olaylarda 4 kişi hayatını kaybetmişti.
Kaynak:
