BRÜKSEL (AA) - Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin liderlerinin toplantısı ikinci gününde göç ve dijital dönüşüm konularıyla sürerken, dünkü oturumlara Polonya ile hukukun üstünlüğü tartışması ve enerji fiyatları damga vurdu.
Dün yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, enerji fiyatlarındaki artış, ticaret ve hukukun üstünlüğü konularını görüşen liderler, günün sonunda aile fotoğrafı çektirdi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel'in katıldığı son zirve olması nedeniyle mevkidaşlarıyla sohbet ettiği anlar kameralara yansırken, AB'nin zirveye dair gelişmeleri aktaran internet sitesinde Merkel'in 16 yıl boyunca katıldığı zirvelerden kesitlere ait görüntüler paylaşıldı.
AB üyesi 27 ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla gerçekleştirilen zirvenin ikinci günü, Merkel'in yanı sıra görevi bırakan İsveç Başbakanı Stefan Löfven için düzenlenen veda töreni ile başladı.
Daha sonra liderler göç ve dijital dönüşüm konularını masaya yatırmak üzere oturumlara geçti.
- Göç
AB sınırlarına yönelik göç hareketleriyle ilgili durum değerlendirmesi yapacak liderler, "bir AB ülkesine ulaşıp sığınma başvurusu yaptıktan sonra başka bir üye ülkede daha aynı süreci başlatmak" anlamına gelen "ikincil hareketleri" azaltmak için çözüm önerilerini tartışacak.
Oturumlarda Belarus'taki Aleksandr Lukaşenko rejiminin göçmenleri siyasi araç olarak kullanması bağlamında bu ülke ile ilişkilerin de ele alınması, muhtemel yaptırımların değerlendirilmesi bekleniyor.
AB, Belarus yönetimini Irak gibi ülkelerden gelen göçmenleri AB ülkeleri Polonya, Litvanya ve Letonya sınırlarına göndererek "düzensiz göçü araç olarak kullanmak ve Birlik'i bu yolla istikrarsızlaştırmaya çalışmakla" suçluyor.
AB üyesi 12 ülke, ay başında AB Komisyonuna ortak mektup göndererek göçmenlere karşı AB sınırlarının "fiziki engellerle" güçlendirilmesini, Avrupa'daki yasal çerçevenin "yeni gerçekliklere" uyumlandırılmasını talep etmişti. Söz konusu talep "geri itmeleri meşrulaştırma" çağrısı olarak yorumlanmıştı.
Başta AB Komisyonu İçişlerinden Sorumlu Üyesi Ylva Johansson olmak üzere AB'li yetkililer, geri itmelerin meşrulaştırılamayacağını ve yasallaştırılamayacağını dile getirmişti.
- Dijital dönüşüm
Liderlerin masasındaki son konu dijital dönüşüm olacak.
AB liderleri dijital dönüşümün, ekonomik büyümeye, istihdama ve rekabetçiliğe katkısına odaklanacak. Liderler, bu alanda atılacak adımları ve siber güvenlik konularını tartışacak.
- Polonya ile hukukun üstünlüğü tartışması
Dün gece geç saatlere kadar süren oturumlara AB ile Polonya arasında "hangi yasa üstün gelir" tartışması damga vurdu.
Toplantıların sonunda yapılması planlanan, AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in ortak basın toplantısı, uzun süreli bekleyişin ardından iptal edildi.
Onun yerine AB Konseyinden yazılı bir açıklama yapıldı. Ancak hukukun üstünlüğü, açıklamaya yansımadı.
Toplantıya katılan kaynaklardan alınan bilgiye göre, Michel liderleri akşam yemeğine geçmeden önce Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki'nin katılımıyla bir tartışmaya davet etti. Liderler, Polonya'da yargı bağımsızlığının daha fazla erozyona uğramasından duydukları öfkeyi dile getirdiler.
Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Komisyon'u Polonya'nın AB bütçe fonlarını kullanımını sınırlayacak mekanizmayı başlatmaya çağırdı.
Michel'in "Bu tartışma, AB Konseyi üyelerinin hukukun üstünlüğünün ve yargı bağımsızlığının kesinlikle esas olduğuna inandıklarını ortaya koydu. Yasal ve kurumsal araçlar zaten etkinleştirildi veya etkinleştirilmesi mümkündür." ifadelerini kullandığı öğrenildi.
- İklim değişikliği
Konsey'den yapılan yazılı açıklamaya göre, dünkü oturumlarında liderler, ay sonunda İskoçya'nın Glasgow kentinde düzenlenecek Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) Taraflar Konferansı (COP26) öncesinde iklim değişikliğine karşı iddialı bir küresel yanıt çağrısında bulundu.
Küresel ısınma sınırını 1,5 santigrat derecede tutma ve 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmaya yönelik uzun vadeli stratejilere yönelik AB'nin taahhüdünü hatırlatan liderler, iklim finansmanlarını artırmaya devam edeceklerini vurgulayarak diğer gelişmiş ülkeleri 2025 yılına kadar yılda 100 milyar dolar artırmaya çağırdı.
- Dış İlişkiler
Liderler ayrıca 25-26 Kasım'da yapılacak Avrupa-Asya Zirvesi'nin hazırlıklarını ve AB'nin Hint-Pasifik bölgesi stratejisini destekleme konusunu ele aldı.
15 Aralık'ta yapılacak Doğu Ortaklığı Zirvesi'nin hazırlıklarının da görüşüldüğü oturumlarda Belarus'a tüm siyasi mahkumları serbest bırakma çağrısı yapıldı.
- Kovid-19
AB liderleri, bazı üye devletlerdeki durumun ciddiyetini korumaya devam ettiğinin altını çizerken, Birlik genelinde yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı aşılama oranlarını artırmak için, özellikle sosyal medya platformlarında dezenformasyonla mücadele de dahil olmak üzere, aşı tereddüdünün üstesinden gelme çabalarının hızlandırılması gerektiğine değindi.
- Enerji
Liderler, enerji fiyatlarında son dönemde yaşanan artışın vatandaşlar ve işletmelere etkisini ele aldı ve AB Komisyonu'nun doğal gaz ve elektrik piyasalarının işleyişini incelemesini talep etti.
AB üyesi ülkelerin enerji bakanları 26 Ekim'de olağanüstü toplantı yapacak ve aralık ayındaki AB Liderler Zirvesi'nde enerji konusunu tekrar ele alacak.
Bugün sona erecek AB Liderler Zirvesi'nin ardından AB Konseyi Başkanı Charles Michel ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in basın toplantıları düzenlemesi bekleniyor.
Kaynak:
