Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi’nin düzenlediği konferansta Prof. Dr. Bünyamin Ayhan, Prof. Dr. Caner Arabacı ve Dr. Adem Demirsoy, Türk Basını ve Konya Basın Yayını tarihi ve gelişim sürecini anlattı.
Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) Konya Şubesi’nin Cumhuriyetin 100. Yılı münasebetiyle tertip ettiği ve Selçuklu Belediyesi’nin “Fikrim Var” projesi kapsamında desteklediği kültürel etkinliklerinin ilkinde bu hafta Türk Basını ve Konya Basın Yayını konuşuldu. Prof. Dr. Bünyamin Ayhan, Prof. Dr. Caner Arabacı ve Dr. Adem Demirsoy’un konuşmacı olarak katıldığı panel Konya İl Halk Kütüphanesi Salonu’nda yapıldı.
TYB Konya Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ahmet Tarhan’ın hazırlayıp sunduğu panelin ilk konuşmacısı Prof. Dr. Bünyamin Ayhan Türk modernleşmesinin diğer ülkelerin modernleşmesiyle kıyaslanması halinde geç kalınmış model olduğunun görüleceğine işaret ederek “Geç modernleşmeler veya az gelişmişliğin modernleşmesi bunun biraz daha dışındadır. Ben son dönemlerde bunu biraz daha yoğun şekilde tartışıyorum. Modernleşmeleri süreç içerisinde ele almamız gerekiyor. Peki, modernleşmeler dediğimiz zaman hangi noktaları ele almamız gerekir diye bir soru sorarsanız, Rusya Japonya, İran ve Türkiye üzerinden okumak gerekiyor” dedi.
Türkiye’nin bu modernleşme süreçlerine kendi iç dinamiklerinden değil, dış dinamiklerin etkili olduğu bir süreçte dâhil olduğunu da kaydeden Ayhan; batı dışı modernleşme olduğu için kendi toplumsal süreçlerini, işleyişini veya kültürel kodlarının isteği ve talebi üzerine gelişmiş bir durum olmadığı tespitinde bulundu.
İkinci konuşmacı Dr. Adem Demirsoy da Osmanlıya matbaanın geliş sürecinden başlayarak Türk basının hangi evrelerden geçerek günümüze geldiğini anlatırken “Anadolu basınına Vilayet gazeteleri öncülük, önderlik ve rehberlik etmişler. Ama yeterli sayıda yetişmiş eleman olmadığı için ilk başlarda birçok azınlık görev almış. Vilayet gazeteleri yoluyla birçok yörede ilk kez süreli yayınlar çıkarılmış bu gazetelerle gazeteciliğin alfabesinden başlanarak kitlenin basın aracılığıyla eğitilmesinde önemli adımlar atılmıştır” diye konuştu.
Gazetelerin basıldıkları matbaaların kamu işlerinin yanı sıra özel kesimin işlerine de açık tutulduğunu, böylece yerel basının başlaması ve saygınlık kazanması yolunda önemli bir adım atıldığını anlatan Demirsoy, “İlk yıllarda matbaada çalışan personel çoğunlukla İstanbul'dan gelmiş ama zaman içinde bölgeden de matbaacılar yetiştirilmiştir. Bazı vilayetlerde sanat ve okulları sanayi okulları açılarak matbaalar birer uygulama yeri haline getirilip matbaacılık eğitimi verilmiştir” dedi.
Prof. Dr. Caner Arabacı ise Konya basınının enlerinden bahsettiği konuşmasında “Mesela kuraldır; köpek adamın ayağını ısırırsa haber olmaz ama adam köpeğin ayağını ısırırsa haber olur. Konya da bu yönden baktığınızda eşeğe binmek normaldir ama eşeğini sırtında taşıyan olursa, hele bu da bir gazeteci olursa ilgi çeker” diye, yaşanmış bir hadiseden örnek verdi.
Panel sonunda Prof. Dr. Bünyamin Ayhan, Dr. Adem Demirsoy, Prof. Dr. Caner Arabacı ile programın düzenleyicisi Prof. Dr. Ahmet Tarhan’a katılım beratları ile Selçuklu motifli çini plaketleri TYB Konya Şube Başkanı Ahmet Köseoğlu, TYB Konya Şube Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Çaycı, Doç. Dr. Ahmet Akman ve Merhaba Gazetesi imtiyaz sahibi Halit Şen tarafından takdim etti.
(VELİ ŞENGÜL)