Son dönemde çalışma hayatıyla ilgili birçok düzenlemeye gidildi. Asgari ücret, sözleşmelilere kadro, 3600 ek gösterge gibi birçok düzenlemeyle hem kamu hem de özel sektörde milyonlarca çalışanın haklarında iyileştirme yapıldı. Yakın zamanda EYT ve taşeronlara kadro düzenlemesi de tamamlanacak.
Son dönemde, çalışma hayatında milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren adımlar atıldı.
Asgari ücrette artış, sözleşmelilere kadro düzenlemesi, asgari ücrette vergi muafiyeti, EYT ve taşeronlara kadro çalışması bu düzenlemelerin başlıcaları arasında yer alıyor.
Asgari ücrette tarihi artış
Sene başında asgari ücrete gelen yüzde 50 oranındaki artışla önemli bir adım atıldı. Asgari ücrete bugüne kadarki en yüksek oranda yapılan zam oldu.
Milyonlarca çalışanın merakla beklediği asgari ücret rakamı, 1 Aralık 2021'de başlayan görüşmelerin ardından belirlendi. Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçi, işveren ve hükümet heyetlerinin oy birliğiyle asgari ücret brüt 5 bin 4 lira, net 4 bin 253 lira 40 kuruş oldu.
Brüt asgari ücretin 700 lira 56 kuruşunu çalışan SGK primi, 50 lira 4 kuruşunu çalışanın işsizlik sigortası primi (%1) oluşturdu. Yeni asgari ücretin işverene toplam maliyeti bir işçi için 5 bin 879 lira 70 kuruş olarak gerçekleşti.
Bunun 5 bin 4 lirası brüt asgari ücret, 775 lira 62 kuruşu sosyal güvenlik primi, 100 lira 8 kuruşu ise işsizlik sigorta primi işveren payından (%2) oluştu.
Asgari ücrete vergi muafiyeti
Asgari ücretle birlikte gelir vergilerinde yeni bir döneme girildi. Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile getirilen asgari ücretin vergi dışı tutulmasına ilişkin düzenleme uygulama esasları belirlendi.
Artık ücret ve maaşların asgari ücret tutarından gelir ve damga vergisi alınmadı. Kanunla birlikte asgari ücretliden vergi kesintisi yapılmama kararı alındı. Böylece çalışanların ücretlerindeki vergi ödemesi azaldı.
AGİ yürürlükten kalktı
Yapılan düzenleme ile 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerinde asgari geçim indirimi uygulanmama kararı alındı.
Ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde asgari ücretin aylık brüt tutarının yüzde 85'i gelir vergisinden istisna olduğu için uygulama alanı kalmayan "Asgari Geçim İndirimi" düzenlemesi yürürlükten kalktı.
3600 ek gösterge
Kamu görevlilerinin çalışma sistemindeki sorunların giderilmesi ve adalet duygusunun pekiştirilmesi için hazırlanması planlanan 3600 ek gösterge düzenlemesi yasalaştı.
Söz konusu düzenleme, 5,3 milyon memur ve memur emeklisini kapsıyor. Düzenlemeyle ek gösterge sistemi, memurların kadro unvanı/derecesi, hizmet sınıfı, görevin önemi, sorumluluk düzeyi, hiyerarşik konumu ve eğitim durumu esas alınarak belirlendi.
Ek gösterge, 2008 öncesi göreve başlayan memurların emekli ikramiyesi ile emekli aylıklarını, 2008 sonrası göreve başlayanların ise sadece emekli ikramiyelerini etkiliyor.
Memurların ek göstergelerine 600 puan eklendi
Düzenlemeyle, birinci derece memur olmak kaydıyla tüm öğretmenlerin, 2 yıl ve üzeri yükseköğrenim mezunu polislerin, alan sınırlaması olmaksızın 4 yıllık yükseköğrenim mezunu sağlık çalışanları ile din görevlilerinin ek göstergeleri 3600'e yükseltildi.
Bu meslek gruplarının yanı sıra avukat, il müdürü, ilçe müftüsü, bekçi, uzman erbaş/jandarma, matematikçi, istatistikçi gibi 3000 ek göstergeli tüm kamu görevlilerinin ve yüksek yargıdaki müdürlerin ek göstergeleri de 3600'e çıkarıldı.
Daha önce ek göstergeden yararlanmayan yardımcı hizmetler sınıfı da ek göstergeden faydalandırılarak tüm memurlara ilave 600 puan verildi.
Emekli ikramiyelerindeki artış 50 bin lirayı buluyor
Ek göstergesi 3600'e çıkan ve 30 yıllık hizmeti olan bir memurun emekli aylığı 1234-1391 lira, emekli ikramiyesi ise 44 bin 500-50 bin 150 lira arasında arttı.
Birinci derece ve 3000 ek göstergeli öğretmenin, sağlık çalışanının ve din görevlisinin emekli aylığı 5 bin 627 liradan 6 bin 861 liraya, emekli ikramiyesi ise 202 bin 909 liradan 247 bin 408 liraya yükseldi. Böylece söz konusu kamu görevlilerinin emekli aylıkları ile ikramiyeleri yüzde 22 arttı.
Polisler de yüzde 22'lik artıştan yararlanacak ve emekli aylıkları 5 bin 727 liradan 6 bin 961 liraya, emekli ikramiyeleri ise 202 bin 909 liradan 247 bin 408 liraya ulaştı.
2200 ek göstergeli, 4 yıllık yükseköğrenim mezunu hemşire ve din görevlileri ise yüzde 25 artışla emekli aylıklarında 1391 lira, emekli ikramiyelerinde 50 bin 150 lira ilave ödeme aldı.
Asgari ücrette ara zam
Türkiye'de ilk kez temmuz ayında asgari ücrete ara zam yapıldı. Yaklaşık 7 milyon asgari ücretli çalışan başta olmak üzere toplumun genelini ilgilendiren asgari ücret görüşmeleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın koordinesinde yürütüldü.
Yeni asgari ücret yüzde 30'luk artışla 5 bin 500 liraya yükseltildi. Aynı zamanda daha önce kaldırılan gelir ve damga vergisi alınmama uygulaması da sürdü.
İşverenlere, işçi başına 100 TL destek verilme kararı alındı. 2022'nin ikinci 6 ayında uygulanacak yeni asgari ücretin, işverene maliyeti 7 bin 603 lira 43 kuruş olarak hesaplandı.
Asgari ücret aylık brüt 6 bin 471 lira, net 5 bin 500 lira 35 kuruş olarak uygulanıyor.
Sözleşmeli personele kadro imkanı
Uzun zamandır Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yürüttüğü sözleşmeli personel kadro düzenlemesinde de artık sona geldindi.
Kamudaki sözleşmeli personelin kadroya geçirilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ayrıntıları açıkladı.
Yaklaşık 520 bin sözleşmeli personelden 424 bini isteğe bağlı olarak kadroya geçebilme hakkına sahip.
3 yılını doldurmuş sözleşmeli personeller yeni düzenlemeyle aday memurluğa geçiş yapabilecek. 1 yıllık aday memurluk sonrasında ise 3+1 yılda kadroya geçiş süreci tamamlanacak.
Daha önceki düzenlemenin dışında tutulan 227 bin kişi ise doğrudan kadroya geçebilecek. Kadroya geçen personel, kurumlar arası nakil hakkına 4 yıllık sürecin ardından kavuşabilecek.
Kadro kapsamı dışında kalanlar sözleşmeli askeri personel, sözleşmeli akademik personel, sözleşmeli KİT personeli, sözleşmeli sanatçı, sözleşmeli Meclis danışmanı, sözleşmeli sağlık yöneticisi ve tamamı sözleşmeli kurum çalışanları.
Sözleşmeliden kadroya geçmek istemeyen personelin hakları görev süreleri sona erene kadar şahsa bağlı şekilde devam edecek, sonra kadroları kendiliğinden ilga olacak.
EYT'de sona doğru
Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili çalışmada sona gelindi. Yaklaşık 1,5 milyon kişinin yararlanacağı EYT düzenlemesi için gözler Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde.
Aralık ayının son haftasında EYT mesaisinin Meclis'te başlaması planlanıyor.
Milyonlarca vatandaşın beklediği düzenleme için süreç hızlı ilerleyecek. Bir hafta içerisinde düzenlemenin komisyon ve genel kurul ayağının tamamlanması bekleniyor.
Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili düzenleme yeni yıl itibariyle yürürlüğe girecek.
Kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl çalışma süresini tamamlayanlar emekliliğe hak kazanacak. İlk sigortalılık tarihi 8 Eylül 1999'dan önce olup çalışma yılını ve prim gün sayısını dolduranların yeni düzenlemeden yararlanması planlanıyor. Bu kişilerin emekliliğe hak kazanması gündemde.
50 bin işçi kadro bekliyor
Taşeron ve geçici işçiler kamuda kadro bekleyen diğer kesim olarak öne çıkıyor. 50 bine yakın geçici işçinin kamuda kadroya alınması için de çalışmalar sürüyor.
Bununla birlikte, 24 Aralık 2017'deki 696 sayılı KHK'nin kadro kapsamının dışında kalan taşeron işçilerin de kadro talebi devam ediyor. Sayılarının bugün itibarıyla 120 bin civarında olduğu tahmin edilen kamudaki taşeron işçiler için de ilerleyen günlerde kadro sürecinin hızlanması bekleniyor.