Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayınlanan Dış Ticaret Verileri’ne göre, Haziran 2023 itibarıyla aylık temelde ihracat geçen yıl aynı döneme kıyasla yüzde 14,73 düşüşle 1,82 milyar dolara, ithalat da yüzde 8,11 azalarak 1,64 milyar dolara geriledi.
Yılın ilk 6 ayında ise tarım, gıda ve içecek sektöründe, geçen yıl aynı döneme göre yüzde 1,04 artışla 12,23 milyar dolarlık ihracat ve yüzde 19,71 artışla 12,46 milyar dolarlık ithalat yapıldı.
Bu yılın ilk 6 ayında tarım, gıda ve içecek sektörü dış ticaret açığı verdi. Geçen yılın ilk 6 ayında sektörde Dış Ticaret Dengesi 1,7 milyar dolar fazla verirken, bu yıl aynı dönemde yüzde 113,41 düşüşle 230 milyon dolar açık verdi.
Sektörde mayıs ayında da Dış Ticaret Dengesi, 390 milyon dolar açık vermişti. Böylece sektör iki ay üst üste dış ticaret açığı vermiş oldu.
Bu yılın ilk yarısında birim ihracat değeri geçen yıl aynı döneme kıyasla göre, yüzde 13,66 yükselişle, 1,325 dolar/ton oldu. İthalat birim değeri ise geçen yıl aynı dönemle karşılaştırıldığında yüzde 12,85 düşüşle, 601 dolar/ton oldu.
6 ayda 683,4 milyon dolarlık un ihracatı gerçekleşti
2023 yılının ilk 6 ayında ihracatta öne çıkan ürünlerde ilk sırayı 683,4 milyon dolar ile un aldı. Bu ürünü 493,6 milyon dolar ile rafine ayçiçeği yağı ve 456,4 milyon dolar ile fındık içi izledi. Bu ürünler, haziran ayı itibarıyla toplam ihracatın yaklaşık yüzde 13,3’ünü oluşturdu.
Aynı dönemde ithalatta ise en fazla ithal edilen ürün 2 milyar 303 milyon dolar ile buğday oldu. Buğdaydan sonra sırayı 1 milyar 83 milyon dolar ile soya fasulyesi ve 917 milyon dolar ile ham ayçiçeği yağı aldı. Bu 3 ürün, toplam ithalatın yüzde 34,5’ini oluşturdu.
Aylık temelde değerlendirildiğinde, haziran ayında ihracatta öne çıkan ürünlerde ilk sırayı 112 milyon dolar ile buğday unu aldı. Bu ürünü, 95,7 milyon dolarla kiraz ve 74,2 milyon dolarla makarna izledi.
Bu ayda kiraz ihracatı, rafine ayçiçeği yağının yerini alarak ikinci sıraya yerleşti. Aynı dönemde, en fazla ithal edilen ürünler ise 260,2 milyon dolar ile buğday, 190.5 milyon dolar ile soya fasulyesi ve 78,1 milyon dolar ile ham ayçiçeği yağı olarak sıralandı.
Buğday ithalatının yüzde 98'i Rusya ve Ukrayna'dan
Yılın ilk yarısında yapılan ithalatta ilk sırayı alan buğdayda Rusya ve Ukrayna, en fazla ithalatın yapıldığı ilk iki ülke olmaya devam etti. Bu dönemde, Rusya’dan 1 milyar 654 milyon dolar ve Ukrayna’dan 607,8 milyon dolar tutarında buğday ithalatı yapıldı. Bu iki ülkenin toplam buğday ithalatındaki payı yaklaşık yüzde 98’i buldu.
Şeker ve Şekerli Mamuller sektörünün toplam ihracat içindeki payı yüzde 12,98, Bitkisel Yağ sektörünün yüzde 12,27, Yaş Meyve sektörünün yüzde 9,49, Sert Kabuklu Meyveler sektörünün yüzde 8,55 ve Balıkçılık ve Su Ürünleri sektörünün yüzde 7,74 oldu. Böylece, bu 5 sektörün toplam ihracattaki payı yüzde 43,5’i buldu.
Yılın ilk yarısında dış ticaret verileri ülke bazında değerlendirildiğinde; en fazla ihracat yapılan ülke 1 milyar 395 milyon dolar ile Irak oldu.
Irak’tan sonra en fazla ihracat, 889 milyon dolar ile Almanya’ya, 884 milyon dolar ile Rusya’ya, 825 milyon dolar ile ABD’ye ve 401 milyon dolar ile İtalya’ya yapıldı.
Yılın ilk yarısında, bu 5 ülkeye yapılan ihracat toplam ihracatın yüzde 35,9’unu oluşturdu.
Aynı dönemde ülke bazında ithalat en fazla 3 milyar 338 milyon dolar ile Rusya’dan yapıldı. Bu ülkeyi, 2 milyar 79 milyon dolar ile Ukrayna, 961 milyon dolar ile Brezilya, 542 milyon dolar ile ABD ve 527 milyon dolar ile Malezya izledi. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 59,7’sini oluşturdu.
"Türk ekonomisinin ilk 6 ayda zorlu bir dönemden geçti"
Açıklamada görüşlerine yer verilen Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Yönetim Kurulu Başkanı Demir Şarman, Türk ekonomisinin ilk 6 ayda zorlu bir dönemden geçtiğini belirtti.
Şarman, küresel gıda fiyatlarındaki belirsizlikler, küresel tedarik zincirindeki aksamalar ile döviz kurlarındaki belirsizliklerin yanı sıra enflasyonist ortamın, sektörün fiyatlama politikaları ve yurt dışı pazarlardaki rekabetçiliğini olumsuz etkilediğini de vurguladı.
Yılın ilk 6 ayında tarım, gıda ve içecek sektörünün ihracatının geçen yıl aynı dönemdeki seviyesini korurken, ithalatının ise geçen yıl aynı döneme kıyasla daha fazla arttığını kaydeden Şarman, bu yılın başından itibaren sektörde, ihracatın yavaşlamaya başlaması ithalatın ise artması yüzünden dış ticaret fazlasının giderek daraldığına dikkati çekti.
Dış Ticaret Dengesi’nin mayıs ayından sonra haziran ayında da açık verdiğini kaydeden Şarman, "Küresel piyasadaki koşulların da etkisiyle ihracatımız daralıyor. İhracatta daha iyi bir noktaya gelebilmek için yatırım ortamının öngörülebilirliği ve istikrar sağlayıcı tedbirler önemli." ifadelerini kullandı.
Şarman, iş dünyası olarak, ekonomik tedrler ve uygulanan rasyonel politikalar ile öngörülebilir, istikrarlı ve güven veren bir piyasa ortamının oluşmasını beklediklerinin altını çizdi.
Şarman, şunları kaydetti:
"Enflasyon başta olmak üzere, yapısal bazı sorunlarımızı hızla aşarak, küresel ekonomiden aldığımız payı nasıl artırabileceğimizi, dünya piyasalarındaki fırsatları nasıl yakalayabileceğimizi ve büyümeyi nasıl artırabileceğimizi düşünmeliyiz. Hükümetin ve ekonomi yönetiminin ihracatı desteklemek konusundaki yeni adımlarının etkili olması, iş dünyasının finansmana erişim sorununun çözülmesi, rasyonel, verimlilik, sürdürülebilirlik gibi ana eksenlerde yürütülecek politikalarla yılın ikinci 6 ayında belirlenen hedeflerin tutturulabilmesini bekliyoruz. Sektörlerin beklentilerinin, taleplerinin dikkate alınması ve bu konuda girişimde bulunulması da bu süreçteki önemli unsurlardan biri olacak."
Kaynak: AA
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te KONHABER'e abone olun.
